ဆမ္းဘားေျမကအိုလံပစ္
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေႏြရာသီ "အိုလံပစ္" ပြဲေတာ္ဖြင္ပြဲကို လာမဲ့ၾသဂတ္စ္လ (၅) ရက္ေန႕ ဘရာဇီးလ္နိုင္ငံ ရီယိုဒီ ေဂ်နီးရို "Rio de Janeiro "မွာ ရွိေနတဲ့ မာရာကာနာ MARACANA အားကစားကြင္းႀကီးမွာ က်င္းပပါလိမ့္မယ္။ တရားဝင္ " Games of XXXI Olympiad " လို႔အမည္တြင္ပါတယ္။ မီဒီယာေတြနဲ႕ ကမာၻတဝွမ္းမွာေတာ့ "Rio 2016" လို႔သိၾကၿပီး ၿပိဳင္ပြဲေတြကို ၾသဂတ္စ္ ၅ ရက္ေန႕ကေန ၂၁ ရက္ေန႕အထိ က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ "အိုလံပစ္" ဆိုတာအမ်ားသိၾကတဲ့အတိုင္း (၄) ႏွစ္တႀကိမ္ က်င္းပၿမဲျဖစ္ၿပီး ကမာၻေပၚမွာရွိတဲ့ ကမာၻ႔နိုင္ငံအသီးသီး မွလက္ေ႐ြးစဥ္အားကစားသမားေတြ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကတဲ့ အႀကီးမားဆုံးေသာ အားကစားပြဲေတာ္ ႀကီးပါ။ ဒီအားကစားေပါင္းစုံ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမဲ့ ပြဲေတာ္ ႀကီး တာဝန္ယူ က်င္းပတာကေတာ့ နိုင္ငံတကာ အိုလံပစ္ ေကာ္မီတီ IOC ( International Olympic Committee)ျဖစ္ၿပီး အခု " Rio 2016 "ၿပိဳင္ပြဲမွာဆိုရင္ National Olympic Committees ( NOCs) နိုင္ငံ ေပါင္း (၂၀၆)နိုင္ငံက အားကစားသမား စုစုေပါင္း (၁၁၀၀၀) ေက်ာ္ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကမွာ ျဖစ္လို႔ အိုလံပစ္ သမိုင္းတေလွ်ာက္ န္ုင္ငံအမ်ားဆုံးနဲ႕ အားကစားသမားအေရအတြက္ အမ်ားဆုံး ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ စံခ်ိန္တင္ အားကစား ပြဲေတာ္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ အိုလံပစ္ ပြဲေတာ္ကို ဒီတႀကိမ္မွာမွ ပထမဆုံး ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ နိုင္ငံေတြကေတာ့ ကိုဆိုဗို နဲ ဆူဒန္ေတာင္ပိုင္း တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ " Rio 2016 " မွာ အားကစား နည္း စုစုေပါင္း (၂၈) မ်ိဳး ထည့္သြင္းက်င္း ပမွာ ျဖစ္ၿပီးပထမ ဆုတံဆိပ္အေနနဲ႕ ေ႐ြတံဆိပ္စုစုေပါင္း (၃၀၄)နဲ႕ အျခား ေငြ ေၾကး တံဆိပ္ေတြ ခ်ီးျမႇင့္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတႀကိမ္ အသစ္ထည့္သြင္းယွဥ္ၿပိဳင္ေစတဲ့ အားကစား နည္းေတြကေတာ့" ရပ္ဂ္ဘီ Rugby Sevens " နဲ႕ ေဂါ့ဖ္ Golf တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအိုလံပစ္ဟာ ေတာင္အေမရိကတိုက္မွာ ပထမဆုံးက်င္းပတဲ့ အိုလံပစ္ ျဖစ္ၿပီး ဆမ္းဘားေျမ ဘရာဇီးလ္ မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ပိုၿပီးစိတ္ဝင္စား စရာေကာင္းပါတယ္။ အင္မတန္ေဖာ္ေ႐ြၿပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္႐ႊင္႐ႊင္ ေနၾကတဲ့ ဘရာဇီးလ္ ျပည္သူေတြ၊ ဆမ္းဘားေတးသံေတြနဲ႕အတူ အေရာင္အေသြးစုံတဲ့ ဘရာဇီးလ္လွပ်ိဳျဖဴေတြ ရဲ႕ဆမ္းဘားအကေတြကို ဖြင့္ပြဲမွာ တဝႀကီးၾကည့္ရဖို႔ ရွိပါတယ္။ အခုေတာင္ အိုလံပစ္ ႐ြာကိုေရာက္ေနတဲ့ အိုလံပီယံ( ၿပိဳင္ပြဲဝင္ကစားသမား) ေတြ ဆမ္းဘားအကေတြ ကို ေဒသခံေတြနဲ႕အတူ ေပ်ာ္႐ႊင္ ျမဴးတူးစြာ ကခုန္ေနၾကပါတယ္။
ဒီကေန႕ေခတ္"အားကစား"ၿပိဳင္ပြဲေတြဟာနိုင္ငံတကာအလိုက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရတာေတြ မ်ားတဲ့အတြက္ အနိုင္ အရႈံးရလာဒ္ေတြ ဟာ နိုင္ငံေတြရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡါ နဲ႕လည္းဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဆုေပးစင္ျမင့္ မွ ပထမေ႐ႊတံဆိပ္ကို လက္ခံရယူၿပီး နိုင္ငံေတာ္ အမ်ိဳးသား သီခ်င္းကိုအားပါးတရၿပိဳင္တူဆိုရတဲ့ ခံစားမႈမ်ိဳးဟာ ဘာနဲ႕မွလဲနိုင္မယ္မထင္ပါဘူး။ ဆုရတဲ့ အားကစားသမားရဲ႕ဝမ္းသာဝမ္းနည္း စိတ္ခံစားမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးကို တီဗြီ မ်က္နာ ျပင္ေပၚမွာ ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ျမင္ေတြ႕ရတာၾကည့္တဲ့သူေတြထံ ဝမ္းနည္း ဝမ္းသာ ခံစားမူေတြကူးစက္လို႔ေပါ့။ သူတို႔ရဲ႕မ်က္ဝန္းမွာ တြဲေလာင္းခိုေနတဲ့ မ်က္ရည္စေတြ မ်က္ရည္ မက်ေအာင္ထိန္းရင္း ဝဲေနတဲ့ မ်က္ဝန္းေတြနဲ႕ မိမိကိုယ္စား ျပဳတဲ့ နိုင္ငံေတာ္အလံကို အရိုမေသေပးရင္း အမ်ိဳးသား သီခ်င္းကို လိုက္ဆိုေနတာေတြေရာေပါ့။
"အားကစား" ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ကို ဖြင့္ဆိုရရင္ "အားကစားဆိုတာ လူေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာကို အသုံးျပဳလႈပ္ရွားၿပီး စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း သတ္သတ္မွတ္မွတ္ထားတဲ့ၿပိဳင္ပြဲေတြမွာ တဦးခ်င္းေသာ္လည္းေကာင္း အဖြဲ႕လိုက္ေသာ္လည္းေကာင္း ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရတဲ့ ကစားနည္းေတြ" ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻႀကီးေပၚမွာ အားကစား နည္းေပါင္း (၇၅၀) ေက်ာ္ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ကမာၻေပၚမွာ အႀကီးက်ယ္ဆုံး အားကစားၿပိဳင္ပြဲကေတာ့ (၄) ႏွစ္တႀကိမ္က်င္းပတဲ့ " "အိုလံပစ္" သမိုင္းကို ျပန္လည္မိတ္ဆက္ရလွ်င္ အိုလံပစ္ ကို စတင္က်င္းပခဲ့တဲ့ နိုင္ငံကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ ကို စတင္က်င့္သုံးခဲ့တဲ့ " ဂရိ" ျဖစ္ၿပီး ဒီမိုကေရစီကို စတင္က်င့္သုံးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ထက္ အမ်ားႀကီးေစာ ၿပီး ဘီစီ (၇၇၆)မွာအစျပဳခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂရိ ရဲ႕ အိုလံပီယာ အရပ္မွာရွိတဲ့ ဇူး(စ္) Zeus ဆိုတဲ့ ဘာသာေရးအထြတ္အျမတ္ ထားတဲ့ေနရာ မွာ (၄) ႏွစ္တႀကိမ္က်င္းပတဲ့ ဘာသာေရးနဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ပြဲေတြမွာ ထည့္သြင္းယွဥ္ၿပိဳင္တဲ့ အားကစား ပြဲေတာ္ ျဖစ္ၿပီး ကနဦးအေနနဲ႕ one-stade လို႔ေခၚတဲ့ ေပ(၆၃၀) အေျပးၿပိဳင္ပြဲ ျဖစ္ၿပီး (၁၄) ႀကိမ္ ဆက္တိုက္ ဒီတမ်ိဳးပဲက်င္းပခဲ့တာပါ။ Pentathlon လို႔ေခၚတဲ့ (၅)မ်ိဳးစုံၿပိဳင္ပြဲကို ဘီစီ (၇၀၈) မွာထည့္သြင္းခဲ့ၿပီး အဲဒီ (၅) မ်ိဳးစလုံးဒီကေန႕ထိ ယွဥ္ၿပိဳင္ကစားေနတဲ့ အလွ်ားခုန္၊လွံတံပစ္၊ သံျပားဝိုင္းပစ္၊ နပန္း နဲ႕ တာတို အေျပးတို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဘီစီ (၆၈၈) မွာ လက္ေဝွ႕ ဘီစီ (၆၄၈) မွာလက္ေဝွ႕နဲ႕ နပန္း ေပါင္းထားတဲ့ Pankration စတာေတြ ထည့္သြင္းယွဥ္ၿပိဳင္ေစပါတယ္။ ၿပိဳင္ပြဲအားလုံး အမ်ိဳးသားေတြသာဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို က်င္းပလာတဲ့ အိုလံပစ္ၿပိဳင္ပြဲဟာ ေရာမ အင္ပါယာ ဧကရာဇ္ျဖစ္တဲ့ သီအိုဒိုစီးယက္စ္ Theodosius ေခတ္ ေအဒီ (၃၉၃) မွာ ခြင့္မျပဳလို႔ ဆက္မက်င္းပျဖစ္ခဲ့တာကစၿပီး ေခတ္သစ္ အိုလံပစ္ ျပန္က်င္းပခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ထိ ႏွစ္ေပါင္း (၁၅၀၀) ေလာက္ၾကာခဲ့ပါတယ္။
ဒီကေန႕ ေခတ္စားေနတဲ့ အားကစား နည္းမ်ိဳးစုံဟာ ၁၇ ရာစု နဲ႕ ၁၈ ရာစုေလာက္မွာ ပိုမို ဖြံ႕ၿဖိဳးလာၿပီး (၁၉) ရာစုေလာက္ ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ စည္းမ်ဥ္းဥပေဒေတြနဲ႕ စံသတ္မွတ္ၿပီး ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ေနာက္ပိုင္း ကစားနည္း ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားကို အထက္တန္းေက်ာင္းေတြ၊ ေကာလိပ္ ေတြမွာ ပိုမိုႀကီးထြားလာၿပီး အားကစားေတြ ကစားျခင္း ျဖင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႕ က်န္းမာေရးအတြက္ "အားကစား" စံေတြ ျဖစ္ေပမဲ့ ကစားနည္း စည္းကမ္းေတြ၊ ဥပေဒေတြ စံအျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီးေနာက္မွာ ေၾကးစား အားကစားသမားေတြ အသြင္နဲ႕ အဖြဲ႕ေတြ အျဖစ္ဖြဲ႕စည္း တိုးတက္လာပါတယ္။ ေမာ္ဒန္ေခတ္ရဲ႕ အိုလံပစ္ အေစာပိုင္းမွာ အေပ်ာ္တန္းအားကစားသမားေတြကိုသာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ျပဳခဲ့ေပမဲ့ မွာ ဒီေန႕ေခတ္မွာ ေဘာ္လုံးၿပိဳင္ပြဲက လြဲလို႔ က်န္တဲ့ အားကစားၿပိဳင္ပြဲေတြမွာ ကမာၻတလႊားက ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္လ္ အားကစားသမားေတြ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္နိုင္ပါၿပီ။ ေဘာ္လုံးမွာ FIFA က ၄ ႏွစ္ တႀကိမ္က်င္းပတဲ့ ကမာၻ႔ ဖလာၿပိဳင္ပြဲကႀကီး က်ယ္လြန္းလွသလို သူနဲ႕ တန္းတူ ပြဲကိုေတာ့ခြင့္ ျပဳဖို႔ မရွိပါဘူး။ အခုေနာက္ဆုံ သတ္မွတ္ခ်က္အရ အေပ်ာ္တန္း/ ေၾကးစား မေ႐ြး အသက္ (၂၃) ေအာက္ ( ၂၃ အထက္ ၃ ဦးခြင့္ ျပဳ) မ်ားကိုသာၿပိဳင္ပြဲဝင္ဖို႔ သတ္မွတ္ထာပါတယ္။
ေမာ္ဒန္ေခတ္ ပထမဆုံး အိုလံပစ္ပြဲကိုေတာ့ (၁၈၉၆) ခုႏွစ္ ဂရိ ရဲ႕ ေအသင္မွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ ေနရာေပါ့။ နိုင္ငံေပါင္း (၁၄)နိုင္ငံက အမ်ိဳးသား အားကစားသမားေပါင္း (၂၄၁) ေယာက္ဟာၿပိဳင္ပြဲအမ်ိဳးအစားေပါင္း (၄၃) မ်ိဳးကို ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အေမရိကန္တို႔က ပထမေနရာ (၁၁) ခု နဲ႕ အမ်ားဆုံးန္ုင္ၾကၿပီး အေမရိကန္ က James Connelly ကၿပိဳင္ပြဲ ပထမေန႕မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ သုံဆင့္ခုန္ၿပိဳင္ပြဲမွာ အနိုင္ရၿပီး ပထမဦးဆုံး အိုလံပစ္ ခ်န္ပီယံ အ ျဖစ္ မွတ္တမ္းဝင္သြားပါတယ္။ ပဲရစ္စ္မွာ က်င္းပတဲ့ (၁၉၀၀)မွာ အမ်ိဳးသမီးအားကစား သမား (၂၂) ေရာက္ ဟာ ကစားနည္း (၅) မ်ိဳး ျဖစ္တဲ့ တင္းနစ္၊႐ြက္ေလွ၊ေဂါ့ဖ္၊ ျမင္းစီးနဲ႕ Croquet လို႔ေခၚတဲ့ ေျမစိုက္ သံကြင္းေတြထဲကို သစ္သားေဘာ္လုံးေတြ ရိုက္သြင္းရတဲ့ ကစားနည္းတို႔မွာ ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ပုံမွန္အားျဖင့္ အိုလံပစ္ၿပိဳင္ပြဲေတြကို ေႏြရာသီမွာပဲ က်င္းပေလ့ရွိပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ၁၉၂၄ မွာ ေဆာင္းရာသီအိုလံပစ္ Winter Olympic ကို သီးျခားက်င္းပလာတဲ့အခါ ပုံမွန္က်င္းပလာတဲ့ အိုလံပစ္ ကို ေႏြရာသီအိုလံပစ္ Summer Olympic လို႔ေခၚတြင္လာပါတယ္။ ၁၉၆၀ ကစၿပီး မသန္မစြမ္းအားကစား သမားေတြအတြက္ အိုလံပစ္ Paralympic ကို စတင္က်င္းပလာခဲ့ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေႏြရာသီ အိုလံပစ္ က်င္းပတဲ့ေနရာမွာပဲ ဆက္ၿပီး "Paralympic " ၿပိဳင္ပြဲ က်င္းပတာ ျဖစ္ပါ တယ္။ေခတ္သစ္ အိုလံပစ္ မွာ ပထမကမာၻစစ္ေၾကာင့္ ၁၉၁၆ နဲ႕ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ေၾကာင့္ ၁၉၄၀ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္တို႔မွာ ၿပိဳင္ပြဲက်င္းပနိူင္ျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။
အိုလံပစ္ ၿပိဳင္ပြဲက်င္းပရတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကေတာ့ ကမာၻတဝွမ္း က လူမ်ိဳးဘာသာ၊ယဥ္ေက်းမႈ မတူတာေတြ ပဓာနမထားပဲ၊အသားအေရာင္မခြဲျခားပဲ လူသားအားလုံးအၾကား ခ်စ္ၾကည္ရင္း ႏွီးမႈရွိလာေစရန္ ႏွင့္ လူသားေတြ အၾကားသေဘာထားႀကီးၿပီး တေယာက္အေပၚတေယာက္ စိတ္ရွည္ သည္းခံနိုင္ဖို႔ပါ။ ေနာက္တခုကေတာ့ ကမာၻတလႊား မတူညီတဲ့အရပ္မွာေနထိုင္ေနၾကတဲ့ နိုင္ငံတကာ က ပါရမီရွင္ေတြ ကို သူတို႔စြမ္းရည္ ျပသနိုင္ဖို႔ အသိအမွတ္ျပဳ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ အားကစားၿပိဳင္ပြဲေတြဟာ ဒီထက္ပိုမိုတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေတြ ရွိေနၾကပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ရာစုႏွစ္ တခုေက်ာ္ က အေမရိကန္ မွ အဘိဓမၼာ ပညာရွင္ တဦး ျဖစ္တဲ့ William James မွ စစ္ပြဲေတြမရွိတဲ့ အခ်ိန္ေတြမွာ စစ္ပြဲတခုမွာထားရွိရမဲ့က်င့္ဝတ္နဲ႕ ညီတဲ့ ဝန္းက်င္တစုံတခုကိုရွာဖို႔ ဖန္တီးဖို႔ရွာေဖြဖို႔ ေမတၱာ ရပ္ခံခဲ့ပါတယ္။ သူဆိုလိုခ်င္တာက စစ္တိုက္စရာမလိုပဲ လူသားေတြကို က်န္းမာသန္စြမ္းၿပီး ခံနိုင္ရည္ရွိလာနိုင္တဲ့၊ မိမိကိုယ္ ကိုအနစ္နာခံ စြန႔္လႊတ္နိုင္တဲ့၊ မိမိကိုယ္ ကို စည္းကမ္းထိန္းသိမ္း ျပဳျပင္နိုင္တဲ့ ပုံစံမ်ိဳးပါ။ ေနာက္ဆုံးေတာ့ အားကစား တခုသာ ဒီလိုခ်က္ေတြ ျဖည့္စည္း ေပးနိုင္မယ္လို႔ ယုံၾကည္ၾကပါတယ္။ အထူးသ ျဖင့္အားကစား မွာ နိုင္ငံေရးသာမက ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးေတြ ပါဝင္ဆက္စပ္ေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻ႔ေဘာလုံးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ FIFA ရဲ႕ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ အရႈပ္အရွင္းေတြ မရွိေသးတဲ့အခ်ိန္ (၂၀၀၆) ေလာက္တုံးက UN အတြင္းေရးမႈး ကိုဖီအာနန္ဟာ သူတို႔ရဲ႕ ကမာၻ႔နိုင္ငံေရး အဖြဲ႕အစည္းႀကီးကို ကမာၻ႔ ေဘာလုံးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေလာက္ စုစည္းမႈရွိရင္ သိတ္ေကာင္းမွာပဲ လို႔ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ဖြဲ႕စလုံး တကမာၻလုံး ကို ကိုယ္စား ျပဳတဲ့အဖြဲ႕ေတြ ဆိုေပမဲ့ လူအမ်ားစုက ေဘာလုံး အေၾကာင္းပဲ ေျပာၾက စိတ္ဝင္စားၾကတာ ရယ္၊ နိုင္ငံေရးမွာ မရွိတဲ့ ပြင့္လင္း ျမင္သာမႈ ေတြကို FIFA မွာေတြ႕နိုင္လို႔လည္းပါ ပါတယ္။
အဲဒီလိုပဲ ဒီေန႕ေခတ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကာလမွာ အိုလံပစ္ ဟာကမာၻမွာ အႀကီးမားဆုံး ၿပိဳင္ပြဲ ျဖစ္ပါတယ္။နိုင္ငံအသီးသီးရဲ႕ အစိုးရေတြဟာ နိုင္ငံရဲ႕ နာမည္နဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ ကမာၻ႔နိုင္ငံေတြအၾကား အာ႐ုံစိုက္မႈ ရဖို႔ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကပါတယ္။ စစ္တလင္းေတြမွာ စစ္ခင္းမဲ့အစား အားကစားနည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အားကစားကြင္း အသီးသီးမွာ ယွဥ္ၿပိဳင္ေနၾကပါတယ္။ တိုက္ပြဲဝင္ လူငယ္စစ္သည္ေတာ္ေတြအစား လူငယ္အားကစားသမား မ်ားစြာေမြးထုတ္လာၾကပါတယ္။
အိုလံပစ္ၿပိဳင္ပြဲ ဟာ နိုင္ငံေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္နိုင္ရည္ကို ၫႊန္းဆိုေနတဲ့အတြက္ ကမာၻ႔နိုင္ငံအသီးသီးက ေခါင္းေဆာင္ေတြ နိုင္ငံေရးသမားေတြဟာ အိုလံပစ္နဲ႕ ဆက္စပ္တာေတြကို အေလးထားၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ကြန္ျမဴနစ္နိုင္ငံေတြ ကသူတို႔နိုင္ငံသားေတြရဲ႕ စြမ္းေဆာင္ရည္ ဘယ္ေလာက္သာလြန္တယ္ ဆိုတာျပသဖို႔ အားကစားသမားေတြကို ေငြေၾကးအကုန္ခံ သုံးစြဲေလ့က်င့္ေစပါတယ္။ စစ္ေအးေခတ္ အေမရိကန္ နဲ႕ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စုတို႔ရဲ႕ ရဲ႕ၿပိဳင္ပြဲေတြက ျပင္းထန္လွပါတယ္။ စစ္ပြဲေတြနဲ႕ ပဋိပကၡ ျဖစ္မဲ့ေနရာကို အားကစားကြင္းေတြမွာ ယွဥ္ၿပိဳင္ အနိုင္ယူတာနဲ႕ အစားထိုးလာၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲၿပိဳင္ပြဲေတြ ျပင္းထန္ေနတဲ့ၾကားမွာပဲ အ ျပန္အလွန္ေလးစားမႈေတြနဲ႕ အားကစားသမား ပီသမႈေတြကို တည္ေဆာက္နိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဘီဂ်င္းအိုလံပစ္က စလို႔ တ႐ုတ္ေတြဟာ အေအာင္ျမင္ဆုံး ပထမေနရာကို ရယူလာၿပီး စီးပြါးေရးေရာအားကစားမွပါ အေမရိကန္ကို သူတို႔ ေက်ာ္ျဖတ္ေတာ့မယ္ ဆိုတာ ျပသလာၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ အားကစားဟာနိုင္ငံေတြရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ျမင့္တင္ေပးတဲ့ နိုင္ငံ့ဂုဏ္ေဆာင္ ေပးတဲ့အရာတခု ျဖစ္ခဲ့ပါၿပီ။
အိုလံပစ္ သမိုင္းတေလွ်ာက္ နိုင္ငံေရး အေျခအေန ေၾကာင့္ၿပိဳင္ပြဲမွာ ဝင္ခြင့္မရခဲ့တာေတြ၊ စစ္ေအးကာလ မွာမေက်နပ္လို႔ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ တာေတြလည္း စုံလို႔ပါပဲ။ ပထမဆုံးအေနနဲ႕ ၁၉၂၀ အိုလံပစ္မွာ ပထမကမာၻစစ္မွာ စစ္ ရႈံးတဲ့ၾသစႀတီးယား၊ ဘူလ္ေဂးရီးယား၊ ဂ်ာမဏီ၊ ဟန္ေဂရီ၊ တူရကီ တို႔ ပါဝင္ခြင့္မရပါဘူး။ ၁၉၄၈ လန္ဒန္ အိုလံပစ္မွာ စစ္ရႈံးတဲ့ ဂ်ပန္နဲ႕ဂ်ာမဏီတို႔ ဝင္မၿပိဳင္ၾကပါဘူး။ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စုက ၁၉၅၂ ထိၿပိဳင္ပြဲမဝင္ခဲ့ပါဘူး။ ဆိုဗီယက္ေတြ အာဖဂန္နစ္စ္တန္ကို ၁၉၇၉ ဒီဇင္ဘာမွာ က်ဳးေက်ာ္ၿပီးေနာက္ အေမရိကန္သမၼတ ဂ်င္မီကာတာ က မွာ ၁၉၈၀ မွာက်င္းပမဲ့ ေမာ္စကို အိုလံပစ္ကို ေနရာေျပာင္းက်င္းပဖို႔ IOC ကို ေတာင္းဆိုခဲ့ေပမဲ့ IOC က ျငင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေမရိကန္နဲ႕ မဟာမိတ္နိုင္ငံ (၆၀) ကၿပိဳင္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ပါတယ္။ လက္စားေခ်တဲ့အေနနဲ႕ ဆိုဗီယက္ နဲ႕ အေပါင္းအပါ ကြန္ ျမဴနစ္ (၁၃)နိုင္ငံတို႔ ၁၉၈၄ ေလာ့စ္အင္ဂ်လိစ္ အိုလံပစ္ကို သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
အိုလံပစ္ သမိုင္းမွာ အဆိုး႐ႊားဆုံးအျဖစ္ကေတာ့ ၁၉၇၂ အေနာက္ဂ်ာမဏီ မွာက်င္းပတဲ့ ျမဴးနစ္ အိုလံပစ္ပါ။ ပါလစ္စတိုင္းမွ Black September အဖြဲ႕ဝင္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ေၾကာင့္စုစုေပါင္း လူ(၁၇)ဦး ေသဆုံးခဲ့ရတဲ့ ဝမ္းနည္းစရာအေကာင္းဆုံး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ Black September Attack လို႔ အမ်ားသိၾကၿပီး အိုလံပစ္အားကစား႐ြာထဲ ဝင္ေရာက္ကာ အစၥေရး အားကစားသမားေတြေနတဲ့ ေနရာကို ဝင္ေရာက္ စီးနင္းခဲ့ပါတယ္။ ထိုေနရာမွာပဲ (၂) ေယာက္ေသဆုံးသြားခဲ့ၿပီး အျခား (၉) ေယာက္ကို ဓားစာခံ အျဖစ္ေခၚေဆာင္သြားၿပီး အစၥေရးတို႔ဖမ္းဆီးထားတဲ့ အာရပ္ ဓားစာခံေတြနဲ႕ လႊတ္ၿပီး အလဲအလွယ္ လုပ္ဖို႔ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ညွိ ႏွိုင္းမရတဲ့အဆုံး ေလဆိပ္မွာ အျပန္အလွန္ပစ္ခတ္ၾကၿပီးအစၥေရး ဓားစာခံ (၉)ဦးစလုံး ဆုံးပါးခဲ့ရပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္သမား (၈) ဦးအနက္ (၅) ဦးလည္းေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။ အစၥေရး အားကစားသမား(၅)ဦး၊ နည္းျပ (၆) ဦးနဲ႕ ဂ်ာမဏီ ရဲ(၁)ဦးတို႔ ဆုံးရႈံးခဲ့ရပါတယ္။ အိုလံပစ္ ၿပိဳင္ပြဲ ကို (၂၄)နာရီ ရပ္နားခဲ့ၿပီး ဝမ္းနည္းျခင္းအထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားကို အိုလံပစ္႐ြာမွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အိုလံပစ္ ဥကၠဌ Avery Brundage မွအိုလံပစ္ ၿပိဳင္ပြဲကို ဆက္လက္က်င္းပဖို႔ ၫြန္ၾကားခဲ့ပါ တယ္။သူ႕ရဲ႕အဓိကရည္႐ြယ္ခ်က္က" အၾကမ္းဖက္ သမားေတြ "ဘယ္ေတာ့မွ အနိုင္မရခဲ့ဘူး ဆိုတာပါ။ ၁၉၇၂ ျမဴးနစ္ အိုလံပစ္ ဟာ အိုလံပစ္သမိုင္းမွာေတာ့ ျဖစ္ရပ္ဆိုးႀကဳံခဲ့တဲ့ ဝမ္းနည္စရာ အိုလံပစ္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
" Rio 2016 " မွာ ျမန္မာနိုင္ငံလည္း ပါဝင္ ယွဥ္ၿပိဳင္မွာ ျဖစ္ၿပီး အားကစား နည္း (၅) မ်ိဳးမွာအားကစားသမား စုစုေပါင္း (၇) ေယာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မယ္လို႔ စာရင္းအရ သိရပါတယ္။" ျမားပစ္"စန္းယုေထြး၊ ေျပးခုန္ပစ္မွာ"စန္းနိုင္ နဲ႕ေဆြလီျမင့္၊ ဂ်ဳဒို မွာ ရန္နိုင္စိုး ၊ ေသနတ္ပစ္ မွာ ေနာင္ရဲထြန္း၊ ေရကူးမွာ ျမတ္သင့္ နဲ႕ အိအိသက္ တို႔ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံ အေနနဲ႕ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ ကေနဒါမွာက်င္းပတဲ့ မြန္ထရီရယ္ အိုလံပစ္ကလြဲရင္ က်န္တဲ့ ေႏြရာသီ အိုလံပစ္ ပြဲေတြမွာ အၿမဲ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာေဘာလုံးအသင္း အေအာင္ ျမင္ဆုံး အခ်ိန္ ျဖစ္တဲ့ ၁၉၇၀ ဝန္းက်င္မွာ အိုလံပစ္ ေျခစစ္ပြဲေအာင္ျမင္ၿပီး ၁၉၇၂ ခုနစ္ ျမဴးနစ္ အိုလံပစ္မွာ ဝင္ေရာက္ ယွဥိၿပိဳင္ခဲ့ပါတယ္။ အုပ္စုပါတ္လည္ၿပိဳင္ပြဲ မွာ ဆူဒန္ကို ၂-၀ နဲ႕နိုင္ၿပီး ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႕ မကၠစီကို တို႔ကို ရႈံးနိမ့္ၿပီးၿပိဳင္ပြဲမွ ထြက္ခဲ့ရေပမဲ့ ျမန္မာ့ေဘာလုံး သက္တမ္းတေလွ်ာက္ အေအာင္ျမင္ဆုံး ျမန္မာ့ဂုဏ္ေဆာင္ အသင္းျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံအေနနဲ႕ အိုလံပစ္ၿပိဳင္ပြဲဝင္တဲ့သက္တမ္းတေလွ်ာက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ လန္ဒန္ အိုလံပစ္ ပြဲအထိ ဆုတံဆိပ္ တခုမွ ဆြတ္ခူးရရွိထားတာ မရွိေသးပါဘူး။
" Rio 2016 " မွာတား ျမစ္ေဆးသုံးလို႔ ႐ုရွအားကစားသမား တခ်ိဳ႕ၿပိဳင္ပြဲ ဝင္ခြင့္မရတာေတြ၊ ZIKA Virus ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕ နာမည္ေက်ာ္ အားကစားသမားေတြ ဘရာဇီးလ္ ကိုသြားေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ အစီအစဥ္ဖ်က္ခဲ့တာေတြ နဲ႕ မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေနတဲ့ ဘရာဇီးလ္နိုင္ငံေရး အေျခအေန( အစိုးရမွ အိုလံပစ္အတြက္ ေငြေၾကးအလုံးအရင္း သုံးတာကို ကန႔္ကြက္ဆႏၵ ျပေနတာေတြ) ကလြဲရင္ ဆမ္းဘားေျမရဲ႕ အိုလံပစ္ဟာ ကမၻတလႊားက အနိဌါ႐ုံ တခ်ိဳ႕ကိုေမ့ထားၿပီး အင္မတန္ေအးခ်မ္း စည္းလုံးေပ်ာ္႐ႊင္ေနတဲ့ အေရာင္အေသြးစုံတဲ့ နိုင္ငံတကာက အိုလံပီယံ ေတြရဲ႕ ၿပိဳင္ပြဲ ေတြ ကိုရင္သပရႈေမာခံစားနိုင္ပါေစ။
ဆမ္းဘားေတးသြားေတြ အကေတြရႈစားရင္း ဘဝအေမာေတြ ေပ်ာက္ ျပယ္ပါေစ။
("Rio 2016 "ဖြင့္ပြဲအခ်ိန္မွာ ျမန္မာစံေတာ္ ခ်ိန္အေနနဲ႕ ၾသဂတ္စ္လ ၆ ရက္ မနက္ ၅:၃၀ ျဖစ္ပါတယ္)
Thet Winn Tint
image: 1img.org
No comments:
Post a Comment